28 februari 2016

Apple en de vrijheid van meningsuiting

In de Verenigde Staten is een dispuut gaande over de weigering van Apple om mee te werken aan een onderzoek van de FBI. De FBI wil de smartphone kraken van een van de daders van de terroristische aanslag in de Amerikaanse stad San Bernardino. Apple zou daarvoor een 'hacktool' moeten maken om de iPhone te ontsleutelen. Dit druist in tegen de vrijheid van meningsuiting, vinden de advocaten van de techgigant volgens een anonieme bron. Het zou vergelijkbaar zijn met de overheid die een journalist dwingt een bepaald artikel te schrijven, vinden ze.

Volgens andere bronnen zou de overheid Apple ook in een aantal andere zaken willen dwingen een telefoon open te breken. Daarmee lijkt een gevaarlijk precedent geschapen te worden waarmee de overheid gemakkelijk inbreuk kan maken op de privacy van de burgers. Google, Twitter, Facebook en WhatsApp vinden het niet wenselijk dat er achterdeuren voor de overheid in software worden gebouwd. Maar Microsoft-directeur is het eens met de FBI. Volgens Gates is er geen sprake van een ‘gevaarlijk precedent’, zoals Apple en andere technologiebedrijven stellen. De eis van de FBI is volgens Gates juist heel specifiek.

Het gevaar van de software die de FBI Apple wil laten maken is de toegankelijkheid voor anderen die minder goede bedoelingen hebben. "In de huidige digitale wereld is de 'sleutel' tot een versleuteld systeem een stuk informatie dat de data ontsluit, en die is zo veilig als de bescherming er omheen", schrijft Apple aan zijn klanten. "Zodra de informatie naar buiten komt, of een manier om de code te omzeilen bekend wordt gemaakt, kan de versleuteling gekraakt worden door iedereen die hier kennis van heeft. In de fysieke wereld zou dit het equivalent zijn van een loper, die honderden miljoenen sloten kan openen - van restaurants tot banken, winkels en huizen. Geen redelijk persoon zou dat acceptabel vinden."

De rechtszaak die de FBI nu tegen Apple gaat aanspannen gaat over fundamentele zaken. Het belang reikt verder dan de aanslag in San Bernardino en zal wereldwijd gevolgen hebben. Enerzijds is er de zorg van het bedrijf voor de privacy van de klanten. Anderzijds is er het publieke belang van een overheid die de wet moet kunnen handhaven. Apple heeft zich met zijn encryptie ingegraven in een systeem dat de overheid het nakijken geeft. Het bedrijf heeft het particuliere belang -van zichzelf en van zijn  klanten- feitelijk boven de wet gesteld. In de VS past dat bij de dominante cultuur: de overheid mag op geen enkele manier de vrijheid van de burgers aantasten. Het is dezelfde cultuur die het ook moeilijk maakt het wapenbezit aan banden te leggen. Met als gevolg de vrijheid van terroristen om zonder al te veel problemen aanslagen voor te bereiden en uit te voeren.

De Amerikaanse overheid heeft sinds 9/11 al meerder malen laten blijken geen boodschap te hebben aan de grondwettelijke vrijheden waar haar burgers zozeer aan hechten. Ook in de VS leek alles geoorloofd in de strijd tegen het terrorisme. Er zijn nogal wat burgerbewegingen actief om deze trend te keren. Zij zullen zich in deze zaak naar verwachting wel achter Apple opstellen. Maar is het een goede ontwikkeling dat niet de overheid maar een bedrijf de sleutel in handen heeft om het recht zijn loop te kunnen geven? Ik betwijfel het.

Geen opmerkingen: