22 december 2011

Hoeke had niet moeten wijken voor Rihanna

De term 'niggabitch' in een reportage over de zangeres Rihanna heeft hoofdredacteur Eva Hoeke van de modeglossy Jackie de das om gedaan: Hoeke is na overleg met de uitgever van het blad opgestapt. De term ontlokte vele negatieve reacties op twitter. De storm zwelde aan toen de zangeres zich er zelf mee ging bemoeien. Aanvankelijk sussende reacties van Hoeke waren kennelijk niet genoeg. Zij stapt op "na overleg met de uitgever van het blad".

Ik mag hopen dat Hoeke zelf ook nog redenen heeft om van baan te veranderen. Wellicht kan zij van de publiciteit die ze nu heeft goed gebruik maken. Als hier werkelijk sprake is van gedwongen ontslag vanwege het feit dat het woordgebruik de geportretteerde diva niet aanstond, dan mag de vakbond voor journalisten wel eens aan de bel trekken. Het kan toch niet zo zijn dat "celebrities" de grenzen van de persvrijheid bepalen.

Wie denkt dat hier sprake is van grensoverschrijding in het taalgebruik heeft diverse wegen om zijn gelijk te krijgen. Het direct ontslaan van de hoofdredacteur is een weg die in elk geval niet past in een democratische rechtsstaat. Een belangrijke vraag hierbij is: zou Hoeke ook ontslagen zijn, c.q. ontslag hebben genomen als de zangeres niet had gereageerd? Als het antwoord nee is moeten we concluderen dat ze niet ontslagen is vanwege een woord maar vanwege de dwingende macht van reputaties, van de zangeres en indirect van het blad. Als het antwoord ja is, dan ben ik benieuwd naar de argumenten.

Het woord 'Niggabitch', dat in het Engels noch het Amerikaans bestaat, lijkt me een typisch geval van taalverruwing. Het zou straattaal kunnen zijn en kennelijk is dit woord gekozen omdat het past in de presentatie van de reportage en volgens de auteur past bij de zangeres in kwestie. Die maakt er een kwestie van om in de publiciteit te komen en gebruikt daarbij nogal grote woorden en verwijzingen naar burgerrechten. Maar is dat allemaal wel aan de orde? Ik zou haar wel willen vragen wat ze onder racisme verstaat. Het blad gebruikt de term om haar persoon te typeren. Daarmee is natuurlijk nog geen bevolkingsgroep vanwege huidskleur gediscrimineerd.

Je kunt dit natuurlijk afdoen als een onnozele affaire in de wereld van glossy en glamour. Ik vind het wel verontrustend dat dit voorbeeld, waar heel veel mensen getuige van zijn, suggereert dat het normaal is om op zo'n manier de persvrijheid te beteugelen. Hoeke had zich niet zomaar moeten laten ontslaan. Dit is een aanmoediging tot zelfcensuur. Excuses aan de beledigde, OK. Discussie, nog beter. Maar weglopen voor zo'n ...bitch?

3 opmerkingen:

senses of soul zei

come here from Malaysia =)

Anoniem zei

oh wow kijk hoe erg je het snapt.

Ron Ritzen zei

In dit verband is de uitspraak Ash v. Tyson (16 dec. 2011) van de U.S. Courts of Appael for the Eleventh Circuit interessant. Het ging over het gebruik van de term 'boy' om een donkere Amerikaan aan te spreken.